Ekonomistler yorumladı: Dolardaki yükseliş sürecek mi?

HABER MERKEZİ -  Kur korumalı mevduat ve Merkez Bankası'nın kamu bankaları aracılığıyla yüksek miktarlarda döviz satması gibi uygulamalarla 14 lira sınırında tutulmaya çalışılan dolar bu hafta itibariyle 15 liraya bandına yerleşti. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımı politikası nedeniyle dolar küresel çapta değerlenirken, TL en çok kan kaybı yaşayan para birimleri arasında yer aldı. 

'TÜRKİYE ŞOKLARA AÇIK DURUMDA'

Ekonomi yönetimi ise getirdiği kısıtlamalarla doları tutmaya çalışıyor ancak bu durum tersi etki yaratabilir. Dünya gazetesinden Şebnem Turhan'ın haberine göre  İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen, doların küresel olarak güçlendiğine dikkat çekerek "Türkiye vahşi finansal baskılama ve bozuk dış dengesiyle şoklara açık durumda. Açıklanan önlemler kalıcı bir çözüm getirmez" diye konuştu.

'HAVUZUN DİBİ DELİK'

Ekonomi Yazarı Uğur Gürses ise şu değerlendirmede bulundu: "Havuzun dibi delik olunca kovayla su taşı, bardakla dök olmaz. Temel politika yanlış. Reel faiz 30 puan negatifken ne yapsan boş. Döviz de satsan sonu yok yasak da desen sonu yok. Sonuçta su akar mecrasını bulur. Bundan sonra da devam eder yükseliş. Kısıtlayıcı kurallar koydukça da bu işlem yasak elma haline gelir ve bu döviz bitiyor mu bitti mi bundan sonra hangi adım gelir kaygısıyla gelir vatandaş da şirketler de yani döviz ödemesi olanlar ithalat yapanlardan daha fazla talep olur. Peki neden şimdi? En önemli etken Fed. Geçen yıl ekim kasım ayında Fed’in bizi etkilemeyeceği ve 2023’ten önce faiz artırmayacağı yorumları yapılıyordu. Fed 25-50 hatta 75 gündemde faiz artırıyor. Dış dünyada tahvillerin faizleri yükseliyor, hisse senetlerinde düşüş var. Piyasa şuna ikna olmuş durumda Fed gümbür gümbür faiz artıracak. Bizde bunu göremeyen ekonomi yönetimi reel faizi negatife getirdi. Kısıtlamayla da dövizle olan mal ve hizmet talep görür, dövize talep olur bugünden almaya başlar. KKM ile durduramazsın."

'ABD TAHVİL FAİZLERİNDEKİ ARTIŞ PİYASALARI ÇOK TEDİRGİN EDİYOR'

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, hareketlenmenin temelde dışarı kaynaklı ve Türkiye’ye yansımaları olduğunu düşündüğünü belirterek, "ABD tahvil faizlerindeki sert yükseliş bütün piyasaları çok tedirgin ediyor. Geçmişte hep enflasyonun üzerinde kalan tahvil faizlerinin benzer bir harekete geçmesi çok tehlikeli olur. Baz senaryo değil ama böyle bir olasılık var. Beklenen enflasyonun bile üzerine gitmeye kalksa bitmemiş bir hareket var görünüyor. İskonto oranı bilinemeyince borsalar fiyatlama yapamıyor ve aşağı gidiyor. Bir süre sonra tüm varlıklara daha çok yansıyabilir. Özetle küresel risk iştahı bayağı düştü, dolar güçleniyor daha da artmaya aday. Güvenli limana yönelme eğilimi bizden para çıkışına yol açıyor görünüyor. Kur riski almak istemeyen reel sektör talebi de buna eklenmiş görünüyor. Kurdaki hareketin temel nedeninin bunlar olduğunu düşünüyorum. Dengeleme açısından kura müdahale de azalmış olabilir. Kısa vadede hareket devam edebilir ama şu aşamada çok güçlü olacağını zannetmiyorum. ABD tahvil faizleri dengelenene kadar stres devam edebilir" dedi.