KPMG hazırladığı “Venture Pulse” raporunda 2022 yılının 2. çeyreğinde küresel girişim yatırımlarını inceledi. Dünya çapında girişim dünyasının karşılaştığı başlıca trendleri, zorlukları ve fırsatları vurgulayan üç aylık rapora göre devam eden jeopolitik belirsizlikler, tedarik zinciri sorunları ve artan enflasyon ve faiz oranları gibi faktörler nedeniyle küresel girişim yatırımları azaldı.
2021 yılının son çeyreğinde 207 milyar dolara ulaşan küresel girişim yatırımları bu yılın ilk çeyreğinde 165 milyar dolara gerilemesinin ardından ikinci çeyrekte düşüşünü sürdürerek 120 milyar dolara kadar geriledi. İkinci çeyrekte Amerika, Avrupa ve Asya'da yatırım miktarı düşse de 1 milyar doların üzerinde üç anlaşmanın gerçekleştiği ABD'nin girişim dünyası dayanıklılığını bir kez daha gösterdi. ABD merkezli Epic Games 2 milyar dolar, SpaceX 1,7 milyar dolar ve GoPuff 1,5 milyar dolarlık yatırımlar aldı. ABD dışında en fazla yatırım ise Almanya merkezli Trade Republic'in aldığı 1,15 milyar dolarlık yatırım oldu. Bunu Hindistan merkezli Dailyhunt'un 805 milyon dolarlık, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli Kitopiin'in 714 milyon dolarlık ve İsviçre merkezli Climeworks'ün 650 milyon dolarlık yatırımları takip etti.
Raporu değerlendiren KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Şirket Ortağı Gökhan Kaçmaz; “Jeopolitik belirsizlikler ve küresel VC pazarının işlem hacmi ve sayısında yaşadığı düşüşle birlikte, teknoloji şirketleri zorlu bir dönemden geçiyor. Değerlemelerdeki düşüş ve teknoloji şirketlerinin piyasalarda zayıf performans göstermesi, ikinci çeyrekte halka arz faaliyetlerinde bir yavaşlamaya neden oldu. Yatırımcıların, portföy şirketlerine nakitlerini korumaları yönünde talimat verdiğini gözlemliyoruz. 2022 yılının üçüncü çeyreği için de benzer bir görünüm söz konusu, karlılık startup'lar için kritik önemde,” yorumunda bulundu.
Nakit rezervi olmasına rağmen küresel girişim yatırımcıları daha temkinli
Küresel olarak, özellikle ABD ve Avrupa'da risk sermayesi piyasasında makul miktarda nakit rezervi bulunsa da temkinli davranan yatırımcılar portföylerindeki şirketlere, kârlılık yolunda güçlü şekilde yol alan girişimlere ve Ukrayna'da yaşanan krizle birlikte dikkat çekmeye başlayan sektörlerde faaliyet gösteren şirketlere daha çok odaklanıyor. Girişim yatırımcıları, fırtınadan korunmaları için portföy şirketlerine nakitlerini korumaları yönünde baskı yapıyor. Yüksek değerlenmeye sahip bir dizi özel şirket, 2022 yılının 2. çeyreğinde 6 ay öncesine kıyasla değerlemelerinin düştüğünü gördü. Dünya çapında halka açık birçok teknoloji şirketinde de bu şekilde düşüşler yaşandı. Bu da mevcut belirsizliklerden zarar görmemek için bazı küresel yatırım firmalarının portföylerindeki şirketleri yönetebilmek için yatırım bütçelerini daraltmalarına, işe alım planlarında daha seçici olmalarına ve iş gücünü rasyonel bir şekilde düzenlemelerine neden oldu. Birçok girişim yatırımcısı ve startup, piyasada yaşanan türbülans geçinceye kadar nakitte kalmayı tercih ederek yeni fonlama turlarını erteliyor.
Tedarik zinciri ve otomasyon dikkat çekmeye devam ediyor
Tüketici odaklı işletmelere yatırımcı ilgisi 2022'nin ikinci çeyreğinde azalırken birçok sektöre ilgi nispeten yüksek kaldı. Şirketler devam eden tedarik zinciri sorununu çözmenin yollarını aradıkça tedarik zinciri ve lojistik sektörü de ciddi anlamada ilgi çekti. Tedarik zinciri yönetimine odaklanan girişim yatırımcılarının ilgi gösterdiği diğer bir alan ise otomasyon oldu. Yatırımcılar sadece uzun mesafeli taşımacılık alanında değil aynı zamanda depolarda, çiftliklerde ve endüstriyel veya üretim tesislerinde kullanılacak otomatikleştirilmiş araçların geliştirilmesine ilgi gösterdi. Dron teknolojileri de aynı şekilde girişim yatırımcılarının radarında kalmaya devam etti.
Yükselen enerji fiyatları alternatif enerjiye ilgili artırıyor
Dünyanın birçok bölgesinde hızla yükselen enerji fiyatları ve enerji bağımlılığına ilişkin artan endişeler, yatırımcıların alternatif enerji seçeneklerine, enerji depolamaya ve mobiliteye olan ilgisini ikinci çeyrekte daha da artırdı. Elektrikli araçlar ve piller, 2. çeyrek boyunca yatırımcılar için ana odak olmaya devam ederken hidrojen bazlı teknolojiler gibi alanlar da ilgi gördü. Önümüzdeki birkaç çeyrekte, Avrupa'da küçük ölçekli nükleer santrallerin geliştirilmesi gibi diğer enerji kaynaklarına ve çözümlerine olan ilginin artması da bekleniyor.
Bazı girişimlerin unicorn statüsü tehlikeye girdi
İkinci çeyrekte, küresel çapta 97 yeni unicorn girişim doğdu. Bu unicorn girişimlerin üçte birinden fazlasını ise fintech şirketleri oluşturdu. Unicorn girişimlerin yarıdan fazlası Amerika'da bulunurken bu girişimlerin hemen hemen hepsi ABD merkezli. Sadece üç girişim Latin Amerika merkezli olup bunlar Brezilya'daki Unico ve Stark Bank ile Ekvador'daki Kushkiin şirketleri. Avrupa'da ise 8 farklı ülkeden toplam 18 yeni unicorn çıktı. Bu ülkeler İngiltere, Almanya, Finlandiya, İsveç, Norveç, Hollanda, İsviçre ve İsrail. 17 yeni unicorn da Asya'daki yedi ülkeden çıktı. Yeni unicorn sayısı geçmiş dönemlere kıyasla 2. çeyrekte sabit kalırken azalan yatırım turları 1 milyar dolarlık unicorn girişimlerin statülerini kaybetmelerine neden olabileceğine dair endişeleri de beraberinde getirdi. Bu nedenle 1 milyar dolar değerindeki unicorn girişimlerin statülerini korumak için yatırımcılara önemli tavizler verebileceği değerlendiriliyor.
2022 yılının 3. çeyreğinde takip edilecek trendler
Raporda, küresel çapta girişim dünyasını etkileyen jeopolitik ve makroekonomik belirsizliklerin sayısı göz önüne alındığında, değerlemeler üzerinde aşağı yönlü baskının devam edeceği ve bunun da yatırım seviyelerinin düşmesine neden olabileceği belirtiliyor. Ayrıca yatırımcıların anlaşmalara ilişkin durum tespitlerine daha fazla önem vereceğinden birçok bölgedeki girişim yatırımı anlaşmalarının tamamlanmasının muhtemelen daha uzun süreceğine de dikkat çekiliyor. Bunlara karşın fintech sektörünün tedarik zinciri ve lojistik, siber güvenlik ve alternatif enerjiye ek olarak dünyanın birçok bölgesinde muhtemelen güçlü bir yatırım alanı olmaya devam edeceğine de yer veriliyor. Ancak artan enflasyon ve faiz oranları göz önüne alındığında, tüketici odaklı şirketlerin girişim yatırımcılarının gözünde büyük olasılıkla bir miktar ilgili kaybedeceği öngörülüyor.
10.08.2022 15:45:37