Sayıştay Raporu: Hangi belediye, hangi usulsüzlüğü yaptı

EKONOMİ – Sayıştay Raporu: Hangi belediye, hangi usulsüzlüğü yaptı Usulsüzlükleri tek tek raporladı. Örneğin Bursa Belediyesi hediye altın dağıttığı, Fatih Belediyesi’ndeki 3 başkan yardımcısına yönetiminde bulundukları 2 belediye şirketinden de huzur hakkı ödendiği, Bağcılar Belediyesi’nin, mülkiyetinde olan park, çocuk bahçesi gibi yerleri usule aykırı şekilde başka kişilere kiralayarak otopark, halı saha, düğün salonu, kafeterya gibi kullandırdığı ortaya çıktı.

İSMİ GİZLENEN VAKFA 2.8 MİLYON AKTARILDI

Gaziantep Büyükşehir ve Şehitkamil Belediyesi’nden bir vakfa toplam 2.8 milyon lira bağışlandığı belirlendi. Sayıştay, raporunda vakfın adını gizledi.  Adı gizlenen vakıfa Büyükşehir’den 1 milyon 800 bin, Şehitkamil Belediyesi’nden de 1 milyon lira bağış yapıldı. Sayıştay raporunda, “İdare tarafından vakfa ortak hizmet projesi kapsamında, nakit kaynak aktarımı yapması mümkün değildir. Dernek ve vakıflar ile yapılacak protokollerde, hizmetlerin ve kapsamın daha somut olarak belirlenmesi, idarenin nakit kaynak aktarımı yapmadan kendi üzerine düşen sorumlulukları gerçekleştirmesi gerekmektedir” denildi. Denetim sonunda iki belediye de Sayıştay tarafından uyarıldı.

İHALE YASASINI İHLAL ETTİ, ALIMLARI TAKSİDE BÖLDÜ

Sözcü Gazetesi’nin haberine göre, AKP’li Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin Kamu İhale Kanunu’na uymadığı tespit edildi. Belediye, Zağanos Meydanı’nda sergilemek için aldığı eserler ve Çamlık tesisindeki kütüphanenin duvar kaplamasını yaptırmak için ihaleye çıktı. Ancak şartnamede marka, model ve patent ismi verildi. Böylece özel bir firmanın işaret edildiğine dikkat çeken Sayıştay, belediyenin ‘doğrudan temin’ usulüyle alım yapmak amacıyla 121 bin 405 TL olan sınırın altında kalıp, ihaleleri böldüğünü de tespit etti. Raporda, “Avadanlık ve yedek parça alımları 223 kez doğrudan teminle yapılmış olup 10 milyon 600 bin 642 TL tutarında. Yağ alımı 10 kez doğrudan teminle 799 bin 807 TL’ye yapılmış. Temizlik malzemesi alımları (16 kez) 809 bin 26 TL, baskı ve cilt gideri alımları (51 kez) doğrudan teminle 2 milyon 850 bin 272 TL tutarındadır” denildi. Belediyenin mobilya alımını da 4’e böldüğü, toplam 470 bin 560 TL’lik mobilyayı 119 bin 460, 119 bin 970, 110 bin 780 ve 120 bin 350 TL olarak ödediği belirlendi.

20 MİLYON ALACAK TAHSİL EDİLEMİYOR

Sayıştay, MHP’li Karaman Belediyesi’nin, vergi, para cezası, kira, taksi çalışma ruhsat harcı gibi alanlarda toplam 20 milyon 806 bin lira vadesi geçmiş alacağı bulunmasına rağmen takibat yaptırmadığını ve bu paranın tahsil edilemediğini tespit etti. Raporda, alacağın 16 milyonluk bölümü için hukuki sürecin başlatılması gerektiği belirtildi. Belediyenin 312 taşınmazı kiraya verdiği ancak kayıtlarda görünmediği belirlendi. Vergi mükellefi olan 4 bin 23 kişinin de çevre temizlik vergisi mükellefi olmadığı tespit edildi. Belediye, Enerya Gaz Dağıtım Şirketi’yle yüzde 10’luk ücretsiz ortaklığı da kurmadı. Ortaklık olsaydı kârın yüzde 10’u belediyeye yatırılacaktı.

SOSYAL MEDYA MERAKINA 4.6 MİLYON HEBA EDİLDİ

AKP’li Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal medya üzerinden eğitim semineri, kandil programları, tiyatro gösterileri ve haber yayınları için doğrudan temin yoluyla 4 milyon 644 bin lira harcadığı belirlendi. Sayıştay, belediyenin 2021 yılı için borçlanma limitini 43 milyon 236 bin lira aşarak 1 milyar 720 milyon liraya yükselttiğini tespit etti.  Raporda, Belediye Özel Kalem Müdürü’nün hiçbir belgeyi imzalamayarak, “harcama yetkilisi” olarak hesap verme sorumluluğundan kaçındığına da dikkat çekildi. Belediyenin, iş insanları, STK ve basın mensupları dahil, pek çok kişiye yemek, konaklama ve uçak bileti harcaması yaptığını da belirten Sayıştay, “Her ay 16 ile 177 arasında değişen sayıda Meclis üyesi ve misafirlerinin, konaklama bedeli ödenmiştir. Meclis üyesi ve misafirlerinin yemek bedeli karşılanmıştır” dedi. Belediye şirketi EJDER’in de 2020 yılında sözleşme hükümlerine aykırı olarak 19 milyon 842 bin lira tutarında akaryakıtı rafineri yerine bir petrol şirketinden aldığı da vurgulandı.

BELEDİYENİN PARASI ÇALIYA BİTKİYE GİTTİ

Kayyum yönetimindeki Diyarbakır Belediyesi’nin ihalesiz olarak 23 milyon 205 bin liralık ağaç, çalı, bitki ve lale soğanı aldığı ortaya çıktı. Sayıştay raporunda, alımın Sakarya-Kocaeli bölgesinde yer alan dört firmadan yapıldığını belirlendi. Raporda, söz konusu alımın, Kamu İhale Kanunu’na uygun olarak rekabet koşullarını da oluşturmak suretiyle kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayarak gerçekleştirilmesi gerektiği belirtildi. Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İşletmesi de Sayıştay’a vermesi gereken defter, kayıt ve belgeleri mevzuatta yer alan sürede göndermedi.

KAYSERİ’DEKİ TEK MÜFETTİŞ BAŞKA İŞLERE YÖNLENDİRİLDİ

AKP’li Kayseri Büyükşehir Belediyesi, kurumdaki tek müfettişi başka birime ‘geçici görevli’ gönderdi. Teftiş kurulunda ise müfettiş olmayan veya mesleğe yarışma sınavıyla girmeyen, idari görevlerde bulunan kişilerin çalıştırıldığı tespit edildi. Sayıştay, bu durumun ‘iç denetim ve teftiş hizmetlerinin’ gereği gibi yürütülmesinde gereken özenin sergilenmediğini gösterdiğini belirtti. Mülkiyeti belediyeye ait olan ancak başka kişi ve kurumların kullandığı taşınmazların elektrik, doğalgaz ve su faturalarının da belediyeye gönderildiği anlaşıldı. Kayseri Otobüs terminalinin işletmecisi ile belediye arasındaki tahsilat sorunu da Sayıştay raporuna girdi.  Sözleşmede yer alan yıllık 1 milyon lira kira bedeli ve cironun yüzde 26’sının belediyeye ödenmesi hükmü kağıt üzerinde kaldı. Sözleşmeye uyulmasını isteyen Sayıştay, kamu zararı doğabileceği uyarısı yaptı. Belediye, yeni hal işletmesinin kirasını tahsil ederken de kurumu 1 milyon 202 bin TL zarar ettirdi.

KOCAELİ’DE SKANDAL GEÇİCİ GÖREVLENDİRME

Sayıştay, AKP’li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nde 11 kişinin ‘geçici’ görevlendirme ile kadrosuz ve sözleşmesiz çalıştırıldığını belirledi. Bu kişilere sadece 2021 yılında belediye kasasından 2 milyon 338 bin lira ödeme yapıldığı ortaya çıktı. Geçici personelden birinin 24, danışman olan dördünün 3-13, diğerlerinin de 15 yıldır ‘geçici’ olduğu belirlendi. Rapora göre AKP’li belediye, mülkiyeti kendisine ait 19 adet taşınmaz, 6 bin 45 adet servis araç plakası ile 1.120 ticari taksi plakasını da çeşitli dernek ve vakıflara tahsis etti. Raporda “İdarenin süresi belli olmayan bu hakları kamu yararı ve kanunilik ilkeleri gereği iptal etmesi gerekmektedir” denildi.

ZARAR EDEN ULAŞIM A.Ş’DEN DENİZLİSPOR’A 3.7 MİLYON LİRA

AKP’li Denizli Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olan ve kuruluşundan beri zarar eden Ulaşım A. Ş’nin, faaliyet alanı dışına çıkarak Denizlispor ile sponsorluk anlaşması kapsamında 2021’de 3.7 milyon 750 bin lira harcadığı belirlendi. Kurum, ulaşıma dair hiçbir işlem yapmadı. Sayıştay, sponsorluk konusunun da Ulaşım Sanayi Ticaret AŞ’nin reklamının yapılması olduğunu belirtti.

AKP’li Pamukkale Belediyesi’nin de temsil ve ağırlama ödeneğinin kapsamı dışında harcandığını belirledi. Raporda,  “Belediyenin, 2021 yılında sosyal yardım amaçlı gıda, yorgan, battaniye, baston alımı gibi temsil-ağırlama kapsamına girmeyen bazı harcamalarında temsil-ağırlama ödeneği kullanılmıştır” denildi. Belediyenin 236 milyon liralık borçlanma limitini, 36 milyon lira aştığı da tespit edildi. Raporda “Özel Kalem Müdürlüğü kadrosundan memuriyete sınavsız atamalar yapıldığı da görülmüştür” ifadesi yer aldı.

2 MİLYARLIK HATAYI DÜZELTME SÖZÜ VERDİ

Sayıştay, AKP’li Kahramanmaraş Belediyesi’nin sahip olduğu taşınmazların envanter kayıtları ile muhasebe kayıtları arasında 2 milyar 15 milyonluk ‘fark’ tespit etti. Belediye, 2 milyarlık hatayı düzelteceğini bildirdi. Belediyenin SGK’ya 2021 itibariyle 2 milyon 66 bin 907 lira borcu bulunduğu ortaya çıktı ancak muhasebe sisteminde bu borca rastlanmadı. Belediye, ilçe belediyeleri ile su ve kanalizasyon idaresi tarafından aktarılması gereken 3 milyon 735 bin liralık tutarın yalnızca 1.5 milyonluk kısmını tahsil edebildi. Raporda, “İdarenin ödemekle yükümlü olduğu bu borcun mali tablolarında izlenmesi gerekmektedir” denildi.

KONYA’DA AZİZ NESİN’LİK OLAY SAYIŞTAY’A TAKILDI

AKP’li Konya Büyükşehir Belediyesi, Aziz Nesin hikâyelerine benzeyen bir uygulamaya imza attı. Belediyeye ait 112 ayrı işyeri kiraya verildi ancak bu işletmelerin ‘ruhsatsız’ olduğu tespit edildi. Sayıştay’ın 2021 yılı denetim raporunda olay şöyle anlatıldı: “Belediyenin kiraya vermiş olduğu yerlerden 112 işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatının olmadığı tespit edilmiştir. Bu işyerlerinin denetimi yapılarak belediye gelir kalemlerinden birisi olan işyeri açma izni harcına ilişkin tahakkuk ve tahsil işlemlerinin yerine getirilmesi uygun olur.”

Belediye, ihale yapmadan doğrudan temin yoluyla mal ve ürün almak için 2021 yılında 2 milyon 855 bin 161 liralık malzeme satın aldı. 32 ayrı doğrudan temin yöntemi kullanarak alınan ürünler şöyle: Yazıcı, hediyelik eşya, toner, kağıt imha cihazı, tişört, demir korkuluk, sağlık topu… Sayıştay raporunda, bu ürünlerin bir tek ihale ile alınmayıp, bölünerek doğrudan alım yoluna gidilmesi eleştirildi.

4 KİŞİYE 11 YÖNETİCİ ATANDIĞI BELİRLENDİ

CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi, aktif faaliyet göstermeyen Egeşehir Yapı Planlama Müşavirlik ve Teknoloji A.Ş.’ye 11 yönetim kurulu üyesi atayarak, bu kişilere 2017’den beri huzur hakkı dahil toplam 2 milyon 324 bin lira ücret ödedi. Sayıştay, Egeşehir’in personel sayısının 4’e düştüğünü ancak 2022 itibariyle riskli yapı tespiti ve imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt çalışmalarına yönelik laboratuvar kurduğunu, bu çerçevede personel sayısı 21’e çıkarılarak şirketin tekrar aktif hale getirilmeye çalışıldığını saptadı. Sayıştay, ‘1 kişiden bile oluşabilecek yönetim kurulu için 11 üyenin’ görevlendirilmesini eleştirerek, kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılmadığı uyarısı yaptı.

AKP’Lİ BELEDİYEDEN HEDİYE ALTIN VE İPEK!

AKP’li Bursa Büyükşehir Belediyesi, Cumhurbaşkanı’nın Tasarruf Genelgesi’ni umursamadı. Sosyal etkinlikler için 83 bin 175 liralık altın, 57 bin liralık Türk kahvesi fincan seti, 91 bin 850 liralık Türk kahvesi satın aldı. Başkan’ın konuklarına alınan, ipek kumaş baskılı tabloya 117 bin 900, 1200 adet saate ise 48 bin lira ödendi. Sayıştay raporunda, hediye dağıtımı eleştirildi, genelgeye aykırı yapılan organizasyonlar sıralandı. Bursa Festivali, Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali, Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları Festivali (3. 997.200 TL), Fotoğraf Festivali (1.184.755 TL), Makedonya ve Kosova Sünnet Şöleni (240.000TL) de bu organizasyonlar arasında yer aldı.

TEMİZLİK İÇİN ALINDI YÖNETİCİLERE VERİLDİ…

AKP’li Malatya Büyükşehir Belediyesi’nde özel kalem müdürlüğü kadrosuna yapılan atamaların ‘memuriyete sınavsız giriş’ yöntemi olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Belediyenin Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı’nca ‘vektörlerle mücadele ve temizlik işleri’ adı altında 30 adet binek araç talep edildi. Sayıştay, ihaleyle kiralanan binek araçların temizlik ve zararlı canlılarla mücadele kapsamında gerçekleştirilecek iş ile hiçbir bağlantısının olmadığını, araçların belediyenin yönetici kadrolarına dağıtıldığını tespit etti. Raporda, belediye tarafından gerçekleştirilen 11 milyon 326 bin liralık ‘Eski Yimpaş Binası 1. Etap Tadilat ve Güçlendirme Yapım İşi’ ve 29 milyon 980 bin liralık ‘Gençlik Etüt ve Eğitim Merkezi Yapım İşi’ ihalelerinin, öngörülen şartlar oluşmadığı halde pazarlık usulü ile ihale edildiği de belirlendi. ‘Hayır Çarşısı’ olarak güçlendirileceği belirtilen taşınmazın, farklı bir ihaleye konu edilerek alışveriş merkezi ve otel inşaatına dönüştürüldüğü de tespit edildi.

PARKLARI HALKTAN KAÇIRMA SAVUNMASI İŞE YARAMADI

Fatih Belediyesi’ndeki 3 başkan yardımcısına yönetiminde bulundukları 2 belediye şirketinden de huzur hakkı ödendiği ortaya çıktı. Sayıştay, aynı kişilere birden fazla huzur hakkı ödenmesini mevzuata aykırı bularak belediyeyi uyardı. Raporda imar planlarında park alanı olarak işlevlendirilen ve tüm vatandaşların kullanımına açık olması gereken yerlerin, ecrimisil karşılığında amacı dışında kullandırıldığı belirlendi, bu durumun yasaya aykırı olduğu kaydedildi. Belediye ise Sayıştay’a ilginç bir savunma yaptı. Asayiş ve çevrenin temizliği için küçük bölümüne basit bir yapı yapılarak, parka sahip çıkacak kişilerin kullanılmasına müsaade edildiği belirtildi. Sayıştay, bu açıklamayı da ‘kabul edilemez’ buldu ve park alanlarının işlevine uygun olarak kamunun kullanımına sunulması istendi. Belediye Gelirleri Kanunu’nda harç konusu yapılan inşaat ve işyeri açma hizmetleri için ayrıca istenen teknik eleman ücreti, proje onay ücreti ve muayene ruhsat tarife ücreti de mevzuata aykırı bulundu.

PARKLARI, ECRİMİSİLLE OTOPARKA DÖNÜŞTÜRDÜ

AKP’li Bağcılar Belediyesi’nin, mülkiyetinde olan park, çocuk bahçesi gibi yerleri usule aykırı şekilde başka kişilere kiralayarak otopark, halı saha, düğün salonu, kafeterya gibi kullandırdığı ortaya çıktı. Sayıştay raporunda, 85 taşınmazın, kiralama ihalesi olmadan ecrimisil karşılığında başka kişilere verildiği tespit edildi. Rapora göre, iki park, çay bahçesi ve halı saha olarak, bir sosyal kültürel tesis alanı düğün salonu olarak, çocuk bahçesi kafeterya olarak, bir tescilsiz alan da oto yıkama olarak kullanılıyor. Bir park 1997’den, diğeri 2005’ten, sonuncusu ise 2007’den beri otopark olarak kullanılıyor. Üç parkın toplam alanı 7 bin metrekareyi geçiyor