Rusya’nın operasyonu Bodrum'da kiraları katladı: İnanılmaz olaylarla karşılaşıyoruz

 Rusya’nın bir ayı aşan Ukrayna operasyonu nedeniyle ülkelerini terk eden Ukraynalılardan Polonya sınırına varanlar Avrupa ülkelerine dağılırken bir kısmı da Türkiye’ye geldi. Ukraynalıların başta Bodrum, Antalya gibi deniz kıyısı bölgelere olan ilgisi, konut fiyatlarının da üç katına çıkmasına neden oldu. Ancak talep sadece Ukraynalılarla da sınırlı değil. Rusların da bu bölgelere ilgisi arttı. Taleple birlikte online ev arama uygulamalarında ev ilanlarında Rusça başlıklar ve açıklamalar yer almaya başladı.

RUSLAR VE UKRAYNALILAR KONUT TALEP EDİYOR

Çevrimiçi gayrimenkul platformu Emlakjet’in açıkladığı veriler de Rusların ve Ukraynalıların Türkiye’de konut talebine olan ilgisini ortaya koydu. Emlakjet’in açıkladığı verilere göre, Rusya kaynaklı Türkiye içindeki satılık konut aramaları geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 51, Ukrayna kaynaklı aramalar ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 63 arttı. Bu kapsamda en çok aranan şehir ise Antalya oldu. TÜİK verilerine göre, 2022 yılının şubat ayında yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55 artarken, Rusya’dan Türkiye’de konut alanlar yüzde 96, Ukrayna’dan Türkiye’de konut arayanlar yüzde 85 arttı. Geçen yılın şubat ayına göre Rusya kaynaklı konut aramaları yüzde 51, Ukrayna kaynaklı konut aramaları yüzde 63 artış gösterdi.

YABANCIYA KONUT SATIŞI YÜZDE 55 ARTTI

Yabancılara yapılan konut satışları şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55 artarak 4 bin 591 oldu. Şubat ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4,7 oldu. Yabancıya konut satışları son iki yılın en yüksek rakamına ulaşırken, Rusya vatandaşları arasında Türkiye'de ev alanlar 259’dan 509’a çıkarak yaklaşık geçen yıla göre iki kat arttı. Ukrayna vatandaşları arasından konut alanlarsa şubat ayında 111’e ulaşarak geçen yıla göre yüzde 85 arttı.

‘BODRUM’A RUSLARIN YOĞUN İLGİSİ VAR’

Antalya’da yaşanan bir durumun benzeri de Bodrum’da görülüyor. Bodrum Emlak Müşavirleri Derneği (BEMDER) Genel Sekreteri Serkan Zeki Öztuncay, talepler sonrası fiyatların arttığını söyledi. Yüzde 70’lere varan oranda artışın yaşandığını belirten Öztuncay, “Pandemi süreci ile başlayan Bodrum bölgesindeki gayrimenkullere olan ilgi hızla devam ederken yaşanan Rusya-Ukrayna savaşının da etkisiyle bölgeye Rus vatandaşların da talebinin arttığını görüyoruz. Gelen talepler arasında güvenlikli site içerisindeki daireler ve de müstakil villalar genellikle tercih sebebi oluyor. Her geçen gün etrafımızda bir Rus vatandaşını görmemiz bölgede çok doğal bir hal almaya başladı. Arz talep ilişkisinden doğan gayrimenkullerdeki fiyat artışlarına bir de inşaat malzemelerine gelen zamlar eklendiğinde bölgedeki gayrimenkullerin geçen seneye göre yüzde 60-70’lere varan oranlarda fiyatlarının arttığını gözlemliyoruz” dedi.

‘FİYAT ARTIŞI ÇALIŞAN KESİMİ ZORLUYOR’

Kira artışları nedeniyle devlet memurlarının tayin istediğini ifade eden Öztuncay, “Bodrum’un sadece yazlık ve turistik bir bölge olmadığını, burada emekli, işçi, polis, öğretmen, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kesiminde olduğunu göz önünde bulundursak, bu fiyat artışlarının bölgede yaz kış yaşayan kesimi çok zora soktuğu da aşikar. Bodrum Emlak Müşavirleri Derneği (BEMDER) olarak, bölgeden tayinlerini isteyen birçok kişi olduğunun üzülerek haberlerini alıyoruz” diye konuştu.

‘YAŞADIĞIMIZ HAREKETLİLİK NORMAL DEĞİL’

Atayolu Gayrimekul yetkilisi Mehzer Kaya ise son bir aydan bu yana taleplerde ciddi bir artışın olduğuna dikkat çekti. Gelen teklif ve taleplerde savaştan kaçan Rusların yoğunlukta olduğunu belirten Kaya, “Yaşadığımız hareketlilik doğal değil. Normalin üzerinde bir talep var. Bize gelen her talebi titizlikle değerlendiriyoruz. Yabancılardan gelen talepleri ortaya koyduğumuzda Rus bölgesinden konuta olan talepte ciddi bir artışın olduğunu görüyoruz. Geçen seneye oranla artışlar yüzde 50 düzeyinde. Taleplere rağmen satışlar biraz daha temkinli ilerliyor. Fakat satışı biten konutlarda da artış var. Taleplerin olması iyi fakat fazla talep fiyat artışı getiriyor. Fiyat artışları geçen seneye kıyasladığımızda üç katına çıkmış durumda. Bazı bölgelerde daha fazla artışlar var. Artışın nedeni ise savaş olduğunu düşünüyorum” dedi.

'RAKAMLAR FIRSATÇILIK BOYUTUNDA'

Askeri operasyon başladıktan sonra Antalya’da çok sayıda Rus ve Ukraynalının gelmesiyle birlikte emlak sektörü hareketliliği dikkat çekici biçimde arttı. Antalya Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı İsmail Çağlar, “Talep edilen kira bedelleri bir anda öyle hızlı arttı ki, emlakçılar ne yapacağını şaşırdı. Bu durum piyasada çok ciddi bir dengesizlik yarattı. Ürün-fiyat dengesi tamamen ortadan kalktı. İlanları gören ev sahipleri, diğer evlerin fiyatı standart daireler için 10 bin TL ve üzerinde kira bedelleri isteniyor. Bir denetim mekanizmasıyla bu fiyat dalgalanmalarının düzenlenmesi, fırsatçılığa geçit verilmemesi gerekiyor” dedi.

‘EŞYALI DAİRELER KARABORSAYA DÜŞTÜ’

Emlak sektöründe yaşanan ani değişimin beraberinde getirdiği sorunları anlatan emlakçı Barış Hancı, “Antalya’da kiralık ev bulmaya çalışan Ukrayna vatandaşı bir çift, 20 bin lira bütçe belirledikleri halde ev bulamamış. Bizden yardım istedi. Ev sahipleri, zemin kattaki küçücük, eşyasız dairelerine 8 -10 bin lira istemeye başladı. Eşyalı daireler karaborsaya düştü. Bu koşullarda biz de nasıl fiyatlama yapacağımızı bilemiyoruz. Şu anda Ruslar ve Ukraynalılar bu rakamları ödeyebildikleri için kira fiyatları bu kadar tırmandı. Ancak asıl problem bundan sonra başlayacak. İnanılmaz olaylarla karşılaşıyoruz. Ev sahipleri, türlü yöntemlerle kiracılarını evlerinden çıkarmaya çalışıyor. Evsiz kalan kiracılar yeni ev ararken fahiş kiralarla karşılaşacak. Türkiye’de maaşlı çalışıp yaşayan birçok ailenin bu yüksek kiralara gücü yetmez” diye konuştu.

‘EV SAHİPLERİ TEHDİT EDİYOR’

Mülk sahibi, aniden yaşadığı evden çıkmasını isteyince başka bir ev bulup taşınan Pınar Kahraman, yaşadığı süreci şöyle anlattı: “Son durum, kiracılar için katlanılması zor bir hal aldı. Ev sahibi aniden evden çıkmamı isteyince, bu konunun hukuki boyutunu araştırdım. Tüketici dernekleri, mülklerini kiraya verenlerin, istedikleri anda kiracıları çıkaramayacaklarını söylüyor. Ama Antalya’daki ev sahipleri, kira sözleşmesiyle birlikte tahliye sözleşmesi de imzalatıyor. İmzalamazsan evi kiralayamıyorsun. Böyle olunca kirayı bir anda iki katına çıkarıp, ‘Ya istediğim kirayı verirsin ya da çıkarsın’ diyebiliyorlar. Ev sahipleri kiracıları tehdit ediyor. Yeni ev bulma imkânı olmayan da dayatılan koşullara boyun eğmek durumunda kalıyor. Sadece ben değil birlikte çalıştığım arkadaşlarım da benzer durumlar yaşadı. Kiracılar, sözleşmelerinin biteceği günü korkuyla bekliyor.” 

‘BİR YIL PEŞİN ÖDEME ŞARTI’

Gayrimenkul alanında yaşanan durumun bundan sonra doğuracağı sonuçların da olacağını ifade eden emlak değerleme uzmanı Serap Kaya, şunları söyledi: “Şehir merkezinde yaşayan aileler, kendi yaşadıkları evleri 10 -12 bin liraya kiraya verip, biraz daha uzak semtlerde 5-6 bin liraya ev tutmaya başladı. Bir yıl peşin kira şartı da bu dönemde başladı. Bu durum, fahiş fiyatlamanın devam etmesine sebep olur. Evi ve yüksek geliri olmayan insanların, bu şartlarda yaşam kurması çok zor.” 

‘45 BİN TL’YE KİRALIK EV VAR’

Antalya’da yerleşik yaşayan Ukrayna vatandaşı Julia Dmytruk, “Savaştan kaçan arkadaşlarımız burada ev tutmak için bizden yardım istiyor. Kiralık daire bulmak neredeyse imkânsız. Onlara yardımcı olmaya çalışırken duyduğumuz fiyatlar, internette gördüğümüz ev ilanları, gerçekten inanılmaz. Şehir içinde özellikle Lara ve Konyaaltı’nda 15 bin liradan 45 bin lira kadar bedel konulmuş, çoğu özellikle Rusça yazılmış ev ilanları var. Ben yıllardır burada yaşıyor ve çalışıyorum. Hiçbir zaman kiralar bu seviyelerde olmamıştı. Yoğun talep nedeniyle asansörsüz apartmanlarda bile fiyatlar uçtu. Her şey bir anda oldu ve kendimizi bu kaosun içinde bulduk. Emlakçılar, ev sahipleri Rus ve Ukraynalılara astronomik bedellerle, daire kiralıyor. Önceki kiracıya 1500-2000 bin liraya kiralanan dairelere şimdi 10-20 bin lira aralığında kira, 20 bin lira da kaparo isteniyor. Kaş gibi turizm merkezlerinde 6 aylık 10 bin dolar kira isteyenler var.”

‘KOMİSYON ZİNCİRİ KURULMUŞ’

Kaş Kent Gençlik Konseyi Başkanı, turizm ve emlak işletmecisi Mehmet Muhammed Yıldırım, turizm bölgelerinde fahiş kiralara neden olan komisyon sistemini şöyle anlattı: “Villa turizmiyle öne çıkan Kaş ve Kalkan’da kira fiyatları şimdiye kadar 8-10 bin lira seviyelerindeydi. Ancak savaş çıktıktan sonra uzun süre yaşamak amacıyla bölgeye çok sayıda Rus ve Ukrayna vatandaşının gelmesiyle birlikte bir anda inanılması zor kira bedelleri telaffuz edilir oldu. Mülk sahipleri, haftalık 500 Euro kira talep etmeye başladı. Bunun yanında genellikle Rus ve Ukraynalı yerleşik yaşayanlardan komisyon grupları oluştu. Bunlar sosyal medyada kendi dillerinde paylaşım yapıp ‘Türklere güvenmeyin, biz size ev buluruz’ yazıyorlar. Emlakçılarla komisyon karşılığı anlaşıyorlar. Savaş bölgelerinden ellerindeki son birikimle kaçıp gelen kendi ülkelerinin vatandaşları üzerinden para alma peşindeler. Öyle bir sistem kurulmuş ki, bir Rus ya da Ukraynalı, emlakçıdaki evi tutana kadar araya giren üç ya da dör komisyoncuya para ödemiş oluyor. Böylece küçük stüdyo dairelere bile 1500-2000 Euro gibi astronomik kiralar ortaya çıkıyor. Geçen gün Rus bir aileye yıllık 120 bin dolara kiralık bir villa teklif etmişler. Aileye o rakama ev satın alınabileceğini söyledik.”