ManpowerGroup'un İstihdama Genel Bakış Araştırması'na göre, küresel çapta şirketler, özellikle geçen yılın bu döneminin aksine temkinli bir duruş sergiliyor, işverenler ekonomik durumun gidişatını görmek için işe alım seviyelerini sabit tutuyor. Net İstihdam Görünümü (NEO) yüzde 25 puan olan Türkiye'de de işe alım ortamı bir önceki çeyreğe kıyasla değişmedi.
ManpowerGroup, ekim - aralık aylarını kapsayan 2023 yılının dördüncü çeyreğindeki işe alım beklentilerini ölçmek için 41 ülkede 38 bin 833 işverenle İstihdama Genel Bakış anketini yaptı. Ankete göre bu çeyrekte, küresel ekonomik yavaşlama ve yetenek açığı endişeleriyle mücadeleye devam eden şirketlerde temkinli duruş istihdam görünümünde belirleyici bir rol oynadı.
2023 yılının 4. çeyreğinde, küresel işe alım beklentileri üst üste dördüncü çeyrekte de yavaş ama istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. İşverenler, çalışan seviyelerini geçen çeyreğe göre biraz daha hızlı artırmayı öngördüklerinden bu beklentiler mevsimsellikten arındırılmış Net İstihdam Görünümünün (NEO) 28'den 30'a yükselmesine de yansıdı. Bu durum, 2022 yılının 4. çeyreğinden bu yana yüzde 1 puan artarak bir önceki yılın rakamlarıyla paralellik gösteren istihdam görünümünde iyileşmeye de işaret ediyor. Küresel çapta, işverenlerin yavaş ekonomik büyümeye ilişkin endişeler ile yeteneklere artan ihtiyaçlar arasında dikkatli bir denge kurduğu görülüyor. Bu da hem çeyrek hem de yıllık bazda nispeten istikrarlı bir istihdam görünümüne zemin hazırlıyor.
ABD (36) ve Porto Riko (36) başta olmak üzere Kuzey Amerika, bölgeler arasında işverenlerin en yüksek işe alım beklentilerine sahip olduğu bölge olarak öne çıkıyor. EMEA bölgesinde ise istihdam görünümü bölgeler arasında en düşük seviyede kalmaya devam ediyor. Ancak bu bölge, geçen çeyrekten ve geçen yılın aynı döneminden bu yana beklentilerde en büyük artışın görüldüğü bölge de oldu. EMEA bölgesinde NEO puanı 25 puana ulaşarak geçen çeyreğe göre 3 puan, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise 5 puan arttı. İstihdam beklentilerinde dünya genelinde ikinci sırada yer alan İsviçre (38) bu artışta başı çekti. İsviçre ve diğer Avrupa ülkeleri sağlık hizmetleri ve imalat gibi kilit sektörlerde iş gücü açığı ile karşı karşıya kaldıklarından şirketler bu açığı kapatmak için yabancı işçilere ve yeni mezunlara yöneliyor. Bu da istihdam beklentilerinin artmasına neden oluyor.
Türkiye'de istihdam beklentileri istikrarını koruyor
Ankete göre Türkiye'deki işverenlerin Net İstihdam Görünümü (NEO) puanı yüzde 25 oldu. İşe alım yöneticileri, 2023'ün 3. çeyreğine kıyasla NEO'nun sabit kalacağını, ancak 2022'nin 4. çeyreğine kıyasla 1 puan artacağını öngörüyor. Türkiye, küresel ortalamanın 5 puan altında kalarak istihdam beklentilerinde ikinci yarıda yer alıyor.
Araştırma sonuçlarını değerlendiren ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı, “Enflasyondaki artış, faiz oranlarındaki yükseliş ve liranın zayıflamasının ardından işverenlerin temkinli davranması nedeniyle Türkiye'nin istihdam beklentileri sabit kalmaya devam ediyor. Bununla birlikte, yeni hazine ve maliye bakanının ekonomide attığı adımlar ülkemizde işverenlerin de geleceğe daha umutlu bakmasına neden oluyor. Ayrıca turizm gelirlerindeki artış da ekonomiyi canlandırmaya ve istihdam beklentilerini sabit tutmaya yardımcı olacaktır.” dedi.
En güçlü ve en zayıf sektörler
Türkiye'de 9 sektörün tamamında işverenler ekim - aralık 2023 döneminde çalışan sayılarında artış bekliyor. Türkiye'nin en rekabetçi sektörü 34 puanlık istihdam görünümü ile bilgi teknolojileri oldu. Bu sektörde beklentiler geçen çeyreğe göre yüzde 8 puan artarken 2022'nin 4. çeyreğine göre yüzde 1 puan düştü. Bir önceki çeyrekten bu yana beklentilerde en fazla artış gösteren sektör ise yüzde 14 puanlık artışla iletişim hizmetleri oldu. Sektörlerin NEO puanları şu şekilde:
Bilgi Teknolojileri (34)
Finans ve Gayrimenkul (32)
Taşımacılık ve Lojistik & Otomotiv (31)
Sağlık ve Yaşam Bilimleri (30)
Tüketim Malları ve Hizmetleri (26)
Endüstriyel Ürünler ve Malzemeler (19)
İletişim Hizmetleri (17)
Enerji ve Kamu Hizmetleri (5)
Diğer (22)
En güçlü ve en zayıf bölgeler
Türkiye'de 7 bölgenin tamamında işverenler önümüzdeki çeyrekte çalışan sayısında artış bekliyor. Türkiye'deki en rekabetçi bölge 40 NEO puanı ile Karadeniz Bölgesi oldu. Bu bölgede beklentiler 2023 yılının 3. çeyreğinden bu yana 13 puan, 2022'nin 4. çeyreğinden bu yana ise 25 puan artış gösterdi. Bu bölge, geçen yılın aynı döneminden bu yana beklentilerdeki en büyük artışın olduğu bölge de oldu. Geçen çeyrekten bu yana en fazla artış gösteren bölge ise yüzde 19 puanlık artışla Doğu Anadolu Bölgesi oldu. Ayrıca, bu çeyrek Ege'de son 8 yılın en yüksek NEO'su da kaydedildi. Bu bölgedeki beklentiler en son 2015'in 4. çeyreğinde görülen 15 puan seviyesinde gerçekleşti. Bölgelerin NEO puanları:
Karadeniz (40)
İç Anadolu (28)
Doğu Anadolu (28)
Akdeniz (26)
Marmara (24)
Güneydoğu Anadolu (24)
Ege (15)
Organizasyon büyüklüklerine göre
Organizasyon büyüklüğü açısından tüm kurumlar 2023'ün 3. çeyreğinde çalışan seviyelerinde artış bekliyor. Büyük kurumlardaki (250+ çalışanı olan) işverenler, bir önceki çeyreğe göre sabit kalan ve bir yıl öncesine göre yüzde 1 puan artan 30 NEO ile en iyimser kurumlar oldu. Geçen çeyrekten ve geçen yıldan bu yana en büyük artışı bekleyen kurumlar ise orta ölçekli kuruluşlar (50-249 çalışanı olan). Bu kurumlardaki beklentiler 2022 yılının 3. çeyreğinden bu yana yüzde 4 puan, 2022'nin 4. çeyreğinden bu yana ise yüzde 9 puan arttı. Ayrıca bu çeyrek, 50-249 arasında çalışanı olan kurumlarda 9 yıldır kaydedilen en yüksek NEO oldu, bu kurumlarda beklentiler en son 2014'ün 3. çeyreğinde 33 puan olmuştu.
